De taal van het hart is overal gelijk
Ze glimlacht als ze vertelt over haar oude VW-bus Kermit, haar moestuin vol pompoenen en de geur van het wad. “Mijn boot heette De Zilte Zoen,” zegt ze. “Alleen al die naam maakt me blij. Ik geef dingen graag een naam, dat maakt ze levend.”
Wie met Suzanne praat, merkt al snel: dit is iemand die voelt, kijkt, luistert. Dat doet ze in haar dagelijks leven, maar vooral in haar werk als uitvaartbegeleidster bij Pure Uitvaart. “Mijn werk draait niet slechts om de dood,” zegt ze rustig. “Het draait om het leven. Om alles wat iemand heeft meegemaakt, wat iemand heeft gedeeld, waar iemand van hield. Dàt verhaal verdient het om zichtbaar te worden, op een manier die past.”
Afscheid als eerbetoon aan het leven Wat bedoel je als je zegt dat je ‘met het leven bezig bent’? “Een afscheid is voor mij geen einde, maar een eerbetoon aan iemands leven. Ik wil dat families kunnen terugkijken met een gevoel van rust: zò was het precies goed. Daarvoor luister ik veel, stel ik vragen, kijk ik naar de details. Hoe iemand leefde, zegt vaak alles over hoe een afscheid mag zijn.”
Eén gezicht, één aanspreekpunt In jouw werk ben jij van begin tot eind het vaste gezicht. Waarom is dat belangrijk? “Omdat rust en vertrouwen essentieel zijn. Ik kom binnen op een van de meest kwetsbare momenten in iemands leven. Mensen hoeven niet steeds opnieuw hun verhaal te doen; ze weten dat ik er ben. Van het eerste telefoontje tot na de uitvaart ben ik aanwezig, letterlijk en figuurlijk. Families mogen me dag en nacht bellen. Niet omdat ik dat als plicht zie, maar omdat nabijheid het verschil maakt.”
De kracht van kleine symbolen Je schrijft vaak over symboliek en kleine rituelen. Hoe gebruik je die in je werk? “Soms zit troost in iets heel kleins. Een lint dat als rode draad door de dag loopt, een bloem die iemand altijd in de tuin had, een liedje dat vroeger werd gezongen. Die kleine dingen maken het persoonlijk. Ik herinner me een mevrouw die graag breide. We hebben haar afscheidsbloemen samengebonden met een stukje breiwerk. Dat raakte iedereen, want het was zó deze mevrouw”. “Ik geloof dat zulke gebaren helpen om verdriet te verzachten. Je brengt het leven van iemand terug in beeld, in tastbare vorm. En dat geeft troost.”
Aandacht maakt alles mooier Je hebt een liefde voor vormgeving, natuur en detail. Hoe zie je dat terug in je werk? “Sfeer is belangrijk. Een omgeving kan zachtheid brengen. Ik let op kleur, licht, geur. Al die kleine dingen dragen bij aan rust. Soms is het een bloem op tafel, de geur van lavendel of een bepaalde melodie. Ik geloof dat aandacht alles mooier maakt. Dat geldt in mijn moestuin net zo goed als bij een afscheid.” “Als iets klopt in gevoel en vorm, ontstaat er ruimte. Dan hoeft niemand meer te ‘regelen’, maar kan er gewoon gevoeld worden. Dat is waar ik het zo graag voor doe.”
Een uitvaart die klopt Wat helpt families het meest in de dagen tussen overlijden en afscheid? “Rust en structuur. In die dagen lijkt alles even stil te staan, maar er moet ook van alles gebeuren. Ik zorg dat het overzicht er is, zodat mensen kunnen ademen. Dat ze voelen: het komt goed. Alles kan, zolang het past bij wie iemand was.”
Je noemt vaak dat een afscheid ‘licht en zacht’ mag zijn. Wat bedoel je daarmee? “Verdriet is er altijd, dat hoeft niemand te verbergen. Maar een afscheid mag ook warm zijn, liefdevol, mooi. Zacht in sfeer, licht in toon. Het mag kloppen met het leven dat iemand leidde. Soms is dat ingetogen, soms juist uitbundig, vol kleur en muziek. Er is geen goed of fout. Er is alleen wat echt en authentiek voelt.”
De taal van het hart
Je begeleidt uitvaarten door heel Nederland. Zie je verschillen in hoe mensen afscheid nemen? “Ja en nee. Natuurlijk zijn er regionale gewoontes. In Friesland bijvoorbeeld, zie je veel nuchterheid. Op Terschelling voel je de verbondenheid met de natuur en het ritme van het eiland. In Amsterdam zie je meer expressie. Het is dynamischer dan het ingetogenere noorden. Maar uiteindelijk spreken we allemaal dezelfde taal: de taal van het hart. Ik beweeg daar graag soepel doorheen, het geeft me voldoening om de setting passend te krijgen. Want overal willen mensen hun dierbare eren op een manier die klopt bij hun leven. .”
Leven, liefde en eenvoud Je vertelt vol enthousiasme over koken, tuinieren en je VW-bus Kermit. Hoe verhouden die zich tot je werk? “Het lijkt misschien los van elkaar te staan, maar eigenlijk gaat het allemaal over hetzelfde: aandacht. In de moestuin plant je een zaadje en je weet niet precies hoe het zal groeien. Je doet wat nodig is, en de rest laat je gebeuren. Zo is het ook in mijn werk. Je creëert een bedding, je zorgt voor rust en dan ontvouwt het zich vanzelf.” “En die oude bus, Kermit, daar word ik zo blij van. Hij staat symbool voor vrijheid en eenvoud. Dat gevoel neem ik ook mee in mijn werk: het hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn om waardevol te zijn.”
Wat blijft hangen
Wat raakt jou nog steeds, ook na al die jaren? “Het vertrouwen. Dat mensen mij toelaten in zo’n intieme periode. Dat ze durven loslaten omdat ze voelen dat ik er ben. En dan, na afloop, dat moment waarop iemand zegt: ‘Het was precies zoals we het wilden.’ Daar zit alles in.”
Wat hoop je dat mensen voelen als ze aan Pure Uitvaart denken? “Dat ze voelen: hier is aandacht. Hier is iemand die luistert, die meedenkt, die het leven eert. Dat ze ervaren dat een afscheid ook zacht en licht mag zijn. Want dat is wat ik wil brengen: rust, liefde en verbinding.”
Suzanne de Rooij – Pure Uitvaart